Dit is een voorlopige versie. Definitieve versie vanaf 15/07/2025.

Muziekgeschiedenis deel 1 [ASSOC] (B-LUCA-L42816)

3 studiepuntenNederlands25 urenEerste semesterEerste semester
Lodewyckx David (coördinator) |  Heyman Matthias |  N.
LUCA POC MUSIC & DRAMA (OC instr/zang, jazz, muziekpedagogie, muziektherapie Leuven)

Doelstellingen

Dit opleidingonderdeel kan ook gevolgd worden door andere studenten van de Associatie KU Leuven.
Studenten van een andere hogeronderwijsinstelling met interesse om dit opleidingsonderdeel te volgen, zullen zich als interuniversitair student bij LUCA moeten inschrijven. Klik hier voor meer informatie:
LET OP: deze cursus heeft mogelijk beperkingen op het aantal deelnemers!
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

  • informatie te verwerven en verwerken
  • die informatie te communiceren aan leken en specialisten
  • de besproken periodes uit de muziekgeschiedenis (tot ca. 1750) te situeren in een muzikale, culturele en socio-economische context
  • de evolutie en samenhang van de besproken muziekgenres en -stijlen (tot ca. 1750) te duiden
  • via representatieve werken de besproken muziekgenres en -stijlen (tot ca. 1750) te herkennen en historisch-muzikaal te situeren vanuit beluistering en notatie
  • kritisch na te denken m.b.t. bredere esthetische, filosofische, en emotionele opvattingen omtrent de muziekgeschiedenis (bv. canonisering, Eurocentrisme)

In dit OPO wordt vooral aan de volgende OLR Muziek (bachelor) gewerkt: 1.1,1.2 en 4.2.

Begintermen

De student:

  • is vertrouwd met de (westerse) muzikale parameters en terminologie
  • heeft een open luisterhouding voor alle muziekgenres en -stijlen
  • heeft een vlotte kennis van het Engels (begrijpen en lezen, niet schrijven)

Plaats in het onderwijsaanbod

Onderwijsleeractiviteiten

3 sp. Muziekgeschiedenis deel 1 (B-LUCA-L55017)

3 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College25 urenEerste semesterEerste semester
Heyman Matthias |  N.
LUCA POC MUSIC & DRAMA (OC instr/zang, jazz, muziekpedagogie, muziektherapie Leuven)

Inhoud

Muziekgeschiedenis deel 1 heeft als doel de student te introduceren tot de muziekgeschiedenis van de oudste vormen van menselijke muziek tot en met de eerste helft van de achttiende eeuw. Hierbij ligt de nadruk bijna uitsluitend op West-Europese klassieke muziek, maar af en toe kan ook aandacht gaan naar muzikale stromingen elders in de wereld.

De cursus biedt een chronologisch, historisch overzicht, gaande van Centraal-Afrikaanse jager-verzamelaars tot het einde van de barokperiode, waarbij aan de hand van een representatief (deel van een) werk de betreffende muziekstijl en/of -genre in een brede context wordt geplaatst. Zo wordt naast de muzikale impact van het werk, ook de esthetische, emotionele, sociale, culturele, politieke, economische en technologische invloed besproken.
De student krijgt op deze manier niet louter historisch inzicht in muziek, maar leert deze ook maatschappelijk te bevatten, beschrijven, bekritiseren en hopelijk waarderen.

In dit opleidingsonderdeel, Muziekgeschiedenis deel 1, wordt een selectie gemaakt uit volgende periodes, genres en stijlen:

Hoofdstuk 1: Muziek in de oudheid en de middeleeuwen

  • Muziek in de oudheid
  • De christelijke kerk in het eerste millenium
  • Roomse liturgie en het gregoriaans
  • Liederen en dansmuziek tot 1300
  • Polyfonie tot de 13de eeuw
  • Nieuwe ontwikkelingen in de 14de eeuw

Hoofdstuk 2: De renaissance

  • Muziek en de renaissance
  • Engeland en Bourgondië in de 15de eeuw
  • Franco-Vlaamse componisten, 1450-1520
  • Geestelijke muziek tijdens de Reformatie
  • Het madrigaal en wereldlijke liederen in de 16de eeuw
  • De opkomst van instrumentale muziek

Hoofdstuk 3: De 17de eeuw

  • Nieuwe stijlen in de 17de eeuw
  • De uitvinding van opera
  • Kamer- en kerkmuziek in de vroege 17de eeuw
  • Frankrijk, Engeland, Spanje en de Nieuwe Wereld in de 17de eeuw
  • Italië en Duitsland in de late 17de eeuw

Hoofdstuk 4: De 18de eeuw

  • De vroege 18de eeuw in Italië en Frankrijk
  • Duitse componisten in de late barok
  • Muzikale smaak en stijl tijdens de Verlichting

Studiemateriaal

  • syllabus bestaande uit pdf-versies van powerpoints (via Toledo)
  • handboek: J. Peter Burkholder, Donald Jay Grout, Claude V. Palisca, A History of Western Music, International Student Edition (W. W. Norton & Company, 2019)
  • studenten die eerder het volgende handboek aankochten, mogen dat blijven gebruiken: Timothy Rice en Dave Wilson, Gateways to Understanding Music (Routledge, 2019)
  • online materiaal, waaronder noodzakelijke selecties uit A History of Western Music voor tweede- en derdejaarsstudenten
  • eigen (aanvullende) notities

Toelichting onderwijstaal

De onderwijstaal is Nederlands. Het handboek is evenwel in het Engels. Daarnaast is het mogelijk om een Engelstalige kopij van het schriftelijke examen aan te vragen en deze in te vullen in het Engels. De schriftelijke opdracht mag eveneens in het Engels worden geschreven.

Evaluatieactiviteiten

Muziekgeschiedenis deel 1 (B-LUCA-L82816)

Type : Examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Schriftelijk

Toelichting

ExamenmomentBeoordelingsschaal
TOTAAL1-20/20 puntenschaal

Het examen houdt twee luiken in, zowel een voorafgaandelijke opdracht als een schriftelijk geslotenboekexamen.

Luik 1 - Voorafgaandelijke opdracht met twee onderdelen:

  • Onderdeel 1: de student dient zes muziekwerken te selecteren die relevant zijn voor diens eigen speel- of onderwijspraktijk (e.g. een stuk dat op het repertoire staat, dat men bruikbaar acht voor de eigen componeer-, -dirigeer-, pedagogie- of therapiepraktijk). Elk van deze zes stukken dient een expliciete connectie te hebben met een overeenkomstig hoofdstuk uit het handboek, waarbij men vrij kan kiezen uit onderwerp van dit hoofdstuk. De zes werken dienen te worden opgelijst met volgende elementen: 
    • korte beschrijving (bv. titel, componist, uitvoerder, versie)
    • verwijzing naar beluisterbare versie (bv. link naar videowebsite)
    • korte situering (in vijftig tot honderd woorden) van de relatie tussen het geselecteerde werk, de bijbehorende gateway, en de eigen praktijk
  • Onderdeel 2: de student selecteert één van de zes bovenstaande muziekwerken en werkt dit volledig uit naar voorbeeld van een sjabloon dat beschikbaar gesteld zal worden (minimum 2000 woorden).
  • In een gezamenlijk document (enkel pdf) digitaal in te dienen via Toledo.
  • Deadline: daags voor het schriftelijk examen indienen (eerste examenperiode).

Luik 2 - Schriftelijk geslotenboekexamen tijdens de eerste examenperiode:

  • Schriftelijk geslotenboekexamen
  • De student heeft 120+45 minuten de tijd om het examen af te werken.
  • Vraagvormen: 
    • theoretisch gedeelte (meerkeuzevragen, waar/niet waar vragen, kennisvragen, inzichtsvragen)
    • praktisch gedeelte (stilistisch-historisch situeren van muziekfragmenten vanuit beluistering en notatie)
  • Toegelaten hulpmateriaal: 
    • digitaal woordenboek voor niet-Nederlandstalige studenten (op tablet)
    • andere hulpmiddelen voor personen die recht heb op extra faciliteiten (zoals afgesproken met de zorgcoauch of leertrajectbegeleider)

De voorafgaandelijke opdracht en het geslotenboekexamen worden elk apart beoordeeld, waarbij de totaalscore van beide luiken het gewogen gemiddelde is dat berekend wordt met de respectievelijke 40/60-verhouding.

Toelichting bij herkansen

De student herneemt bij de herkansing enkel het luik of beide luiken waarvoor hij/zij/hen niet geslaagd is.